Mensen met een verstandelijke beperking laten met hun gedrag veel zien. Helaas wordt deze verbale en non-verbale communicatie niet altijd goed begrepen. Daarnaast worden er door personeelstekort, hoge werkdruk en hospitalisatie regelmatig signalen van de cliënten gemist. Ook je eigen leerproces als begeleider kan in de weg staan bij je zorg voor de cliënt.
Deze begeleiding is er voor mensen met een verstandelijke beperking (de cliënt) en hun begeleiders.
Wat het is voor mensen met een verstandelijke beperking (cliënt)
Bij deze begeleiding ligt de focus op de cliënt.
Met een vaste kracht doe ik de intake. We bespreken de klachten en maken de hulpvraag en doelstelling duidelijk.
Ik werk één op één met de cliënt. Met oefenvormen, aanrakingen en (waar mogelijk) het gesprek. Ik doe observaties en geef steeds een terugkoppeling van wat ik zie gebeuren en wat er verandert. De feedback vanuit de begeleiders is daarbij nodig.
Tussendoor evalueer ik met de begeleiders het verloop van de begeleiding en bepalen we hoe we verder gaan.
De opbouw van deze begeleiding is zo:
- Intake (1 consult)
- Een aantal begeleidingen afgestemd op de hulpvraag, de behoefte en het budget
- Als het nodig is, maak ik een verslag van gehele proces (1 consult)
Wat het is voor de begeleiders/het team
Bij deze begeleiding ligt de focus op de begeleiders. De cliënt staat hierbij centraal.
Met een vaste kracht doe ik de intake. We bespreken de situatie waarbij ik kan helpen en maken de hulpvraag en doelstelling duidelijk.
De daarop volgende periode loop ik met zo veel mogelijk teamleden mee. Tijdens een dienst kijk ik mee in een één op één situatie met de cliënt. Ik observeer de interactie tussen jou en de cliënt. Ik geef feedback op wat ik zie gebeuren bij jullie. Met uitleg en oefeningen word je uitgenodigd om anders waar te nemen, je in te voelen en je te verbinden om zo beter te kunnen afstemmen op elkaar.
Aan het eind, zonder de cliënt, laat ik je zelf de oefeningen ervaren als ondersteuning van de feedback. Door zelf te voelen wat er gebeurt ga je beter begrijpen wat de cliënt ervaart en nodig heeft.
De opbouw van deze begeleiding:
- Intake (1 consult)
- Persoonlijke ondersteuning: afhankelijk van het aantal begeleiders
- Samenvatting aan de hand van mijn bevindingen over het gedrag en de behoefte van de cliënt (1 consult)
- Uitwerking en terugkoppeling met praktische handreikingen tijdens teamvergadering (2 consulten)
- Als het nodig is maak ik een verslag van gehele proces (1 consult)
Je persoonlijke leerstuk als begeleider wordt niet met anderen gedeeld.
Voor wie het is
Het is voor mensen met een verstandelijke beperking.
Het maakt niet uit op welk niveau iemand functioneert en welke beperkingen iemand heeft. Het is in te zetten bij contactarmoede of sociaal isolement, bij onbegrepen of moeilijk verstaanbaar gedrag, wanneer de cliënt niet lekker in zijn of haar vel zit (letterlijk en figuurlijk) en bij steeds meer introvert of juist extrovert gedrag.
En voor hun begeleiders.
Als je vast loopt in de omgang met of verzorging van de cliënt, wanneer er vragen zijn, als je behoefte hebt aan meer inzicht in je eigen functioneren en wilt leren om op een andere manier naar de cliënten te kijken.
Wat je er mee bereikt
Voor de cliënt geeft het rust en meer ontspanning.
Hij/zij zal zich minder frustreren omdat hij/zij beter begrepen wordt. Het verbetert de kwaliteit van hun leven.
Als begeleider leer je op een andere manier te kijken naar de cliënt. Je krijgt meer inzicht in het gedrag van de cliënt waardoor je hem of haar beter kunt begrijpen.
Je krijgt ook meer zicht op de invloed die jouw manier van begeleiden heeft op het gedrag van je cliënt.
Door meer inzicht in het gedrag van de cliënt en jullie interactie kun je de begeleiding beter afstemmen op de behoefte van je cliënt en die van jezelf. Het geeft je een andere manier van omgang als er problemen zijn ten aanzien van gedrag. Dit geeft rust, duidelijkheid en meer plezier in je werk.
De voordelen van deze aanpak
Doordat de begeleiding in de woonsituatie wordt gegeven worden patronen beter en sneller in kaart gebracht. De begeleiding kost geen extra personeelsuren aangezien het onder werktijd en op de groep plaats vindt. Er wordt uitgegaan van de mogelijkheden binnen de bestaande situatie en is direct praktisch toepasbaar.
Door de individuele begeleiding ontstaat er een grotere emotionele betrokkenheid en een veilig leerklimaat. De persoonlijk inzichten zijn ook toepasbaar op andere cliënten. Dit betekent een verbetering van kwaliteit van de zorg in brede zin.
Mijn ervaring
Ik heb 19 jaar gewerkt met mensen met een verstandelijke beperking van alle verschillende niveaus. Ik heb gewerkt met mensen met meervoudig complexe gehandicaps, ernstige gedragsproblematiek en autisme. Deze begeleiding en verzorging gaf ik bij het wonen, op de dagbesteding en bij de logeerhuizen. Sinds 2006 geef ik haptotherapeutische begeleiding aan mensen met een verstandelijke beperking en hun begeleiders. Door eigen ervaring begrijp ik de mogelijkheden en beperkingen binnen het werk en kan daardoor reëel meedenken binnen de mogelijkheden.
Over verwijzingen en vergoedingen
Door het inschakelen van het CCE (centrum voor consultatie en expertise) kan er een aanvraag worden ingediend om haptotherapie in te zetten.
Bij de zorgverzekering valt haptotherapie onder de aanvullende verzekering (alternatieve hulpverlening).
Bij indicatie door de CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) is er bij een PGB (Persoon Gebonden Budget) vergoeding vanuit de AWBZ mogelijk.